Polityka o historii

• Fascynująca historia Odyseusza: od Homera po Hollywood

  Ile jest w Odyseuszu historii, a ile mitu? Czy naprawdę był sprytnym herosem, czy raczej postacią tworzoną na nowo przez kolejne pokolenia? W tym odcinku Agnieszka Krzemińska rozmawia z prof. Tomaszem Mojsikiem, filologiem klasycznym i autorem książki „Odyseusz. Biografia nieautoryzowana”, o tym, jak mity kształtowały starożytnych Greków. Dowiemy się, dlaczego Odyseusz miał nie tylko różnych ojców, ale i wielu synów, jak zmieniano jego historię oraz czy jego podróż odzwierciedlała rzeczywiste doświadczenia Greków. Na koniec przyglądamy się najnowszej interpretacji tej opowieści: filmowi „The Return” z Ralphem Fiennesem i Juliette Binoche. (00:20) Wstęp (01:40) „Odyseusz. Biografia nieautoryzowana”. Skąd pomysł, żeby napisać tę książkę? (04:35) Jakie miejsce zajmowała Odyseja w kulturze greckiej: czy to dzieło literackie, kronika? (07:45) Rzeczywistość historyczna w dziełach Homera (11:05) Idea podróży Greków: czy Odyseja może być mitem założycielskim? (14:52) Wielość mitów Odysa: skąd tyle pomysłów? (23:15) Skąd pochodził Odyseusz i jak wyglądała jego rodzina (28:46) Uczucia Odyseusza do Heleny a wojna trojańska (32:28) Czy Odys był przystojny i czy Achilles był przystojniejszy? (34:17) Czy Odyseusz był wzorem męskości? (37:55) Penelopa: czy jest wzorem wierności i lojalności? (46:50) Podsumowanie

  --------  

  13:08
• Czy Polacy mają w sobie celtycką krew? Może kapkę, ale jak ważną!

  Czy Polacy mają celtycką krew? Jakie ślady zostawili Celtowie na ziemiach polskich? Jakie tajemnice skrywają jeziora i bagna, w których odkryto celtyckie artefakty? W najnowszym odcinku „Polityki o historii” rozmawiamy o fascynujących odkryciach archeologicznych związanych z Celtami, którzy nie tylko byli doskonałymi wojownikami, ale i twórcami pierwszych monet i miast w Europie. Prof. Bartosz Kontny, specjalista od broni, archeolog z Uniwersytetu Warszawskiego, płetwonurek, opowiada o wyjątkowych znaleziskach, w tym celtyckim depozycie z III w. p.n.e. w Jeziorze Jezuickim, oraz o roli Celtów w historii Europy. Zdradza także, jakiego rodzaju zabytki pozostawili po sobie na ziemiach polskich. Rozmowę prowadzi Agnieszka Krzemińska.
 (00:20) Wstęp odcinka
 (02:00) O odkryciu stanowiska celtyckiego w jeziorze pod Bydgoszczą przez prof. Kontnego – jak do tego doszło?
 (05:47) Odkrycie w gablocie muzeum miecza, który nie powinien się tam znaleźć – jaka jest tego historia?
 (10:00) Okres lateński – skąd pochodzi ta nazwa i dlaczego jest ważny dla kultury archeologicznej?
 (14:08) Dlaczego prof. Kontny nurkował w Jeziorze Jezuickim?
 (18:45) O kolejnych turach badań w jeziorze i następnych odkryciach nurków
 (26:15) Co stanowiska jeziorne oznaczają dla naszej wiedzy o celtyce?
 (31:28) Czy mamy inne ślady Celtów na tym obszarze? 
(32:15) Pozostałe stanowiska celtyckie na Mazowszu
 (36:08) O legendzie celtyckiej
 (42:50) O migracji plemion celtyckich
 (45:28) Czy w Polsce znajdziemy oppidum, celtyckie osiedle obronne?
 (50:05) Podsumowanie

  --------  

  51:06
• Jak wyglądała rewolucja 1905 roku? Bunt przeciwko carowi, podróże do Japonii i rola kobiet w walce o niepodległość

  Rewolucja 1905 – czy milionowy strajk mógł być początkiem niepodległości? Jak Piłsudski i Dmowski wpisali się w te wydarzenia? Ponad milion osób zbuntowało się przeciwko carskiej Rosji, walcząc o prawa pracownicze i nauczanie w języku polskim. Na ulicach Polska Partia Socjalistyczna toczyło starcia z rosyjskim wojskiem, a kobiety bojowniczki przeprowadziły zamach na generał-gubernatora Gieorgija Skałona. Tomasz Nałęcz opowiada Marcinowi Zarembie, jak rewolucja 1905 wpłynęła na niepodległość w 1918 r. To rozmowa wokół najnowszej książki prof. Nałęcza: „Rewolucja 1905 roku. Próba generalna wskrzeszenia Polski”. (01:00) O wojnach Imperium Rosyjskiego z Japonią i Turcją, o „misji białego człowieka” i podobieństwach do wojny w Ukrainie (06:09) XIX wiek – o zmianach i demokratyzacji w krajach europejskich i zmianach w Imperium (09:51) O początkach buntu (12:44) Reakcja Polaków na trudności w Imperium Rosyjskim (17:00) Czym był katolicki pociąg szpitalny? (22:28) O fascynującym buncie Polaków (25:50) Podróż Piłsudskiego do Japonii (27:35) Podróż Dmowskiego do Japonii (31:45) Wygrana strategia Dmowskiego i sojusz z Japończykami (33:30) Czego chciał Dmowski? (35:54) Pochód wiernych poddanych w krwawą niedzielę w 1905 r. – co spowodował? (38:44) Bunty i kolejne strajki najuboższych w Królestwie Polskim, ich wpływ na Imperium Rosyjskie. (40:24) O ucisku kapitalistycznym tamtego czasu. (41:55) Jaki był bunt w Królestwie Polskim – co go charakteryzowało? (45:00) O aktach terroru i aktach inicjacyjnych polskiego feminizmu – rola kobiet. (48:07) Najbardziej ryzykowne misje i o udziale kobiet (59:30) O prawach kobiet do głosowania.

  --------  

  1:03:26
• Agenci gestapo w Krakowie: kim byli? Ich wydajność była iście stachanowska

  Kim byli agenci gestapo w Krakowie? Co sprawiało, że decydowali się współpracować z nazistowskim okupantem? Czy byli tylko bezdusznymi sadystami, czy może skrywały się za nimi inne, mniej oczywiste powody? W najnowszym odcinku podkastu Marcin Zaremba rozmawia o tym z dr Alicją Jarkowską z Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, autorką książki „Brunatna pajęczyna. Agenci gestapo w okupowanym Krakowie i ich powojenne losy”. Odcinek przybliża strukturę gestapo, metody werbunku agentów oraz ich rolę w życiu społecznym Krakowa w czasie okupacji. (00:45) Co wiemy o gestapo, którzy działali w Krakowie? (02:54) Ilu było funkcjonariuszy w krakowskim gestapo? (08:05) Jak wyglądała siatka agentów gestapo? (10:32) Jak obecność gestapo wpływała na nastroje i psychikę mieszkańców Krakowa? (14:28) Kim byli agentów gestapo, jak zostali zwerbowani? (16:56) Jakimi motywacjami kierowali się agenci gestapo? (20:32) Czy strach powodował, że agenci dołączali do gestapo? (22:17) Szkolenia i zasady konspiracji agentów (26:48) Wynagrodzenia agentów gestapo (32:26) Co się stało z agentami po wejściu Armii Czerwonej?

  --------  

  36:57
• Jak Ziemie Odzyskane kształtowały nowe pokolenia i dlaczego fortepiany miały zakaz wjazdu

  W najnowszym odcinku podkastu „Polityka o historii” Agnieszka Krzemińska rozmawia z dr hab. Karoliną Ćwiek-Rogalską z Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, autorką książki „Ziemie. Historie odzyskiwania i utraty”, o powojennej historii Ziem Odzyskanych. Dr Ćwiek-Rogalska omawia powojenne losy tych terenów, proces zasiedlania ziem oraz relacje z Niemcami, którzy nie wyjechali z tych okolic. Zajmuje się także mitem prasłowiańskości, który miał uzasadniać obecność nowych osadników, i wprowadza pojęcie „miastowtórów”, tłumacząc, jak historyczne warstwy zbudowały unikalny charakter poniemieckich miast. Porusza również kwestie szabrowania, organizacji wysiedleń i rozbija mity o ukrytych skarbach, które budzą zainteresowanie do dziś. (0:53) Badania Karoliny Ćwiek-Rogalskiej nad widmontologią (2:11) Dlaczego Ćwiek-Rogalska zainteresowała się tematem ziem odzyskanych? (6:28) „Niemieckość” wielu pokoleń – kogo to dotyczy? (11:50) Wpływ pamięci dzieciństwa na doświadczenia z przeszłości (15:22) Kto przyjechał do Wałcza w ramach powrotów? (20:12) Jak byli traktowani mieszkańcy Wałcza pośród innych mieszkańców? (23:23) Jak wyglądała organizacja przesiedleń? (26:24) PUR – Państwowy Urząd Repatriacyjny: jak działał, w czym pomagał? (34:23) Jak wyglądały relacje sąsiedzkie i zawodowe po wojnie osób przyjezdnych i tych, które nie wyjechały? (39:40) Powroty po latach na Ziemie Odzyskane (43:34) Dlaczego fortepiany były objęte zakazem wywozu? (47:31) Na czym polegała prasłowiańskość Ziem Odzyskanych i czemu służyła propagandzie? (51:20) Jak obchodzić się z dziedzictwem militarnym Niemiec? (54:30) Zróżnicowane nazwy Ziem Odzyskanych – podbite, odzyskane?

  --------  

  58:15

O Polityka o historii

Polityka o historii: Podcasty w grupie