Mint Podcast o kulturze

• Lynch, Wicha i styczeń w kulturze

  Pierwszy w tym roku odcinek podcastu I taki to jest miesiąc w kulturze musiał się rozpocząć od pożegnań. Angelika Kucińska, Michał Walkiewicz, Kinga Sabak i Alek Hudzik wspominali Davida Lyncha i Marcina Wichę. Lynch – reżyser, aktor, muzyk „Ludzie dzielą się na dwie grupy: na tych, którzy uważają, że Prosta historia to najlepszy film Lyncha, i na tych, którzy zachwycają się Zagubioną autostradą i innymi klasykami”, mówił Michał Walkiewicz. „Ja zaliczałem się do pierwszej grupy, bo nigdy mi nie było z Lynchem po drodze, ale postanowiłem wrócić do Blue Velvet, Zagubionej autostrady i innych filmów, którym wiele lat temu dałem dwójki i trójki na Filmwebie, żeby spojrzeć na Lyncha jeszcze raz, jako – powiedzmy – dojrzały człowiek”. Hudzik przyznał, że w akcie żałobnym obejrzał po raz czwarty cały pierwszy sezon Twin Peaks i jest nim niezmiennie zachwycony. Kucińska przypomniała o Lynchu-muzyku i Lynchu – jedynym na świecie człowieku, który powiedział, że Łódź jest pięknym miastem. Sabak natomiast stwierdziła, że jej ulubionym filmem rzeczywiście jest Prosta historia. Poza osobistymi doświadczeniami związanymi z kinem Lyncha rozmówcy opowiedzieli o jego wpływie na kulturę i historię kina. Pożegnanie Marcina Wichy 24 stycznia zmarł również Marcin Wicha, grafik, pisarz, autor książek takich jak Rzeczy, których nie wyrzuciłem i Jak przestałem kochać design. Rozmówcy podkreślili, że Wicha potrafił pisać o pozornie nieistotnych rzeczach w sposób niezwykle poruszający, a jednocześnie prostym stylem przedstawiał tak trudne sprawy, jak żałoba po bliskich. Hudzik powiedział, że Wicha miał ogromną wiedzę, ale był przede wszystkim wyrozumiałą i wrażliwą osobą, co czyniło go wyjątkową postacią w polskiej kulturze.  Jeśli chodzi o film, Michał Walkiewicz omówił oscarowe nominacje i wyjaśnił, na czym polega przewaga musicalu Wicked nad musicalem Emilia Pérez.  Angelika Kucińska opowiedziała o trzech mocnych płytach na początek 2025 roku:  Bad Bunny – DeBÍ TIRAR MáS FOToS (DtMF) Ethel Cain – Perverts FKA twigs – Eusexua W sekcji Książki Kinga Sabak poleciła trzy lektury: Mario Vargas Llosa – To dla pani ta cisza Alana S. Portero – Niedobry zwyczaj Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki – Przeszłość zagarnia swoje piękne dzieci

  --------  

  53:43
• Gdzie są pieniądze, czyli katastrofa KPO

  W najnowszym odcinku podcastu I taki to jest miesiąc w kulturze rozmawiamy z dziennikarką Oktawią Kromer, która podzieliła się swoimi obserwacjami związanymi z Krajowym Planem Odbudowy dla kultury. Opowiedziała również o swoich rozmowach z osobami, które były beneficjentkami KPO. KPO dla kultury – katastrofa Aleksander Hudzik i Oktawia Kromer rozmawiają o problemach związanych z realizacją Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Plan miał wspierać polskich artystów, by łatwiej im było wyjść z kryzysu pandemicznego, a okazał się organizacyjną katastrofą. Główne trudności polegały na tym, że procedury aplikacyjne były wyjątkowo skomplikowane, terminy na składanie aplikacji – szalenie krótkie, a zasady przyznawania środków zupełnie niedostosowane do realiów środowiska artystycznego. Stypendyści często nie byli w stanie finansować swoich projektów z funduszy grantowych i musieli wydawać własne pieniądze, co prowadziło do dużego stresu. Hudzik i Kromer podkreślają problem z odpowiedzialnością za realizację programu. Ministerstwo Kultury zleciło jego wykonanie Narodowemu Instytutowi Muzyki i Tańca (NIMiT), co według artystów umożliwia unikanie odpowiedzialności. Krytykowali też brak odpowiedniego wsparcia kadrowego, które przyczyniło się do opóźnień w podpisywaniu umów i wypłatach środków. Kluczowym punktem było zastosowanie weksli in blanco, co dodatkowo obciążyło finansowo artystów. Rozmówcy zauważyli, że KPO uwypuklił strukturalne problemy sektora kultury takie jak prekaryzacja pracy, niewystarczające finansowanie i brak systemowego wsparcia. KPO, zamiast być pomocą, stał się źródłem dodatkowych trudności. Kromer i Hudzik zastanawiają się, co zrobić, żeby uniknąć takich kłopotów przy kolejnych projektach rządowych.  W rozmowie przywołano również inne osoby i źródła: teksty Anny Pajęckiej („Pismo”) czy Pauli Lis-Sołoduchy (byłej dyrektorki NIMiT).

  --------  

  24:06
• Brat 2024, filmowa Gdynia i MSN. Podsumowanie roku 2024 w kulturze

  To był rok, w którym na parkiecie i w internecie rządziła Charli XCX, w Warszawie otworzyło się Muzeum Sztuki Nowoczesnej, do księgarni trafiały ważne biografie polskich artystek, a na festiwalu filmowym w Gdyni jak zwykle coś poszło źle. W ostatnim tegorocznym podcaście podsumowujemy ten rok w kulturze. „I taki to jest miesiąc w kulturze” to podcast, w którym co miesiąc opowiadamy o ważnych wydarzeniach w sztuce, filmie, literaturze i muzyce. Nadszedł koniec grudnia, wobec czego redakcja wspólnie podsumowuje cały ubiegły rok. W uproszczonej formule każde z nas opowie o jednej ważnej rzeczy, która wydarzyła się w tym roku w kulturze, i o jednej porażce. Michał Walkiewicz opowie o swoim ulubionym filmie, Kinga Sabak – o najważniejszej książce, Angelika Kucińska – o płycie, a Aleksander Hudzik, prowadzący podcastu, opowie o najważniejszym dziele sztuki, które powstało w tym roku. A na koniec bonus: lista zachwytów redakcji i zaproszenie dla wszystkich słuchaczek i słuchaczy podcastu Mint. O tym, że był to rok Charli XCX, wiedzą wszyscy, którzy słuchali naszego podcastu w 2024. Charli pojawiała się w każdym przeglądzie miesiąca i musiała pojawić się na początku naszego podsumowania. Otwarcie Muzeum Sztuki Nowoczesnej było zwieńczeniem wielu lat walki o instytucję, która wreszcie pojawiła się w Warszawie – to kolejny powracający temat tegorocznych dyskusji. Co wydarzyło się w tym roku w Gdyni i jakie były najważniejsze książki tego roku?  Co zachwyciło i zażenowało redaktorki i redaktorów? O tym w dalszej części ostatniego w tym roku podcastu. Dziękujemy, że słuchaliście nas w tym roku i mamy nadzieję, że spędzicie z nami cały 2025. Partnerką podcastu jest Krupa Art Foundation, w której do 2 marca 2025 roku zobaczycie wystawy „Koordynaty” oraz „Moja pamięć nie jest moja”. Obie wystawy badają wątki związane z mapą, przestrzenią i pamięcią. Osoby artystyczne biorące udział w „Koordynatach” eksperymentują m.in. z wykorzystaniem pamięci kolektywnej, Google Street View i AI, mapując nie tylko fizyczne przestrzenie, ale także środowiska i wspólnoty. Z kolei na wystawie „Moja pamięć nie należy do mnie” ziemia staje się metaforą ludzkich historii i ich wiecznym świadkiem – w przeciwieństwie do cyfrowej „chmury”, która wydaje się niematerialna, a pozostawia fizyczny ślad na środowisku. Obie wystawy czekają na was we Wrocławiu. Dziękujemy Krupa Art Foundation za wspieranie naszego podcastu.

  --------  

  52:46
• „Auschwitz Tours! (with lunch)”. O filmie „Prawdziwy ból”

  W najnowszym odcinku podcastu Mint Magazine rozmawiamy o filmie Prawdziwy ból Jesse'ego Eisenberga. Aktor, reżyser, gwiazda amerykańskiego kina niezależnego, utalentowany scenarzysta i niezły pisarz – wydaje się, że Eisenberg próbował już wszystkiego. Niedawno odebrał Indie Star Award na American Film Festival za swój drugi film, Prawdziwy ból, który zrobił furorę nie tylko w Polsce i już zbiera oscarowy buzz. W podcaście Mint Magazine opowiadamy o tym, skąd wziął się pomysł na tę produkcję (spoiler: najpierw było opowiadanie o wdzięcznym tytule Mongolia), kim była babcia Jesse'ego i dlaczego zatrudnił on Kierana Culkina do roli Benji'ego, choć nie oglądał Sukcesji. Partnerką podcastu jest Krupa Art Foundation, w której zobaczycie prace ponad 50 osób, a wszystko to na trzech wystawach pod wspólną nazwą Tropy. We wrocławskiej galerii zobaczycie dzieła młodych twórczyń i twórców oraz ikon sztuki polskiej i światowej - między innymi prace Małgorzaty Mirgi-Tas, Wilhelma Sasnala, Tony’ego Cragga i Andy’ego Warhola. To niepowtarzalna okazja, by zobaczyć monumentalny obraz Edwarda Dwurnika, który artysta namalował z pięcioletnią córką Polą. Skoro o dzieciach mowa – część projektu w galerii Krupa  przygotowały właśnie dzieci, a tekst na ten temat przeczytacie na łamach Mint. W każdą sobotę i niedzielę o godzinie 17:00 Krupa Art Foundation zaprasza na oprowadzanie po wystawach. „Auschwitz Tours! (with lunch)”. Taka reklama natchnęła Eisenberga do przerobienia Mongolii – opowiadania o dwójce przyjaciół, którym wydaje się, że jadą w azjatycką dzicz – na tekst scenariusza filmowego o wycieczce do Polski. Prawdziwy ból to historia o odkrywaniu żydowskich korzeni i o rodzinnej traumie, a przede wszystkim o tym, jak trudno jest naprawić niektóre relacje. Piechura i Zając zgadzają się, że przyjaźń między zupełnie różnymi kuzynami jest najciekawszym wątkiem tego filmu. Piechura zwraca jednak uwagę na kłopotliwe podejście reżysera do tego, czym jest „autentyczne” przeżywanie bólu, a Zając zastanawia się nad postacią Grandma Dory, babci, o której recenzenci piszą niewiele. A parę słów jej się należy, bo to ona przed śmiercią wszystko zaaranżowała tak, by kuzyni razem wyruszyli z Nowego Jorku do Krasnegostawu.

  --------  

  29:40
• Czy najlepszy film z Cannes należy bojkotować? I taki to jest miesiąc w kulturze

  „I taki to jest miesiąc w kulturze” to podcast, w którym rozmawiamy o najważniejszych wydarzeniach kulturalnych. W listopadzie naszymi głównymi tematami są „Anora”, film Seana Beakera, który zdobył główną nagrodę w Cannes, płyta, którą niespodziewanie wydał Kendrick Lamar, przemowa Nan Goldin w Berlinie, w której opowiedziała się po stronie ofiar ludobójstwa w Gazie. A także o książkach, które najbardziej podobały nam się w tym miesiącu, w tym „James” Percivala Everetta i „Na czworakach” Mirandy July.  Dlaczego Kendrick Lamar zdecydował się na premierę najnowszego albumu bez zapowiedzi? Od tego rozpoczynamy najnowszy odcinek podcastu „I taki to jest miesiąc w kulturze”. Opowiada Angelika Kucińska.  Partnerką podcastu jest Krupa Art Foundation, w której trwają trzy równoległe wystawy połączone hasłem „Tropy”. Zobaczymy klasyczki i klasyków sztuki z Kolekcji Sylwii i Piotra Krupów – m.in. Andy Warhol, Jan Tarasin – a także osoby artystyczne tworzące współcześnie, np. Wilhelm Sasnal, Małgorzata Mirga-Tas, Tony Cragg oraz mniej znani polskiej scenie artyści i artystki z Mołdawii, Kanady, Włoch, Belgii, Iraku czy Brazylii. Na szczególną uwagę zasługuje wystawa „Nazwa bez wystawy, wystawa bez nazwy”, którą przygotował zespół dzieci w wieku szkolnym. Sprawdźcie same w Krupa Art Foundation. W dalszej części rozmawiamy o filmie „Anora” – dzięki niej dotychczas doceniany za niezależne kino reżyser Sean Baker przebił się do mainstreamu. Film zdobył główną nagrodę na festiwalu w Cannes, ale wzbudził też kontrowersje. Michał Walkiewicz zwraca uwagę przede wszystkim na Marka Eidelsteina, aktora grającego w filmie syna rosyjskich oligarchów. Eidelstein to postać kontrowersyjna, bo na co dzień gra w teatrach Moskwy i deklaruje swoje poparcie dla Władimira Putina. Czy film będzie z tego powodu bojkotowany? W Cannes niestety nie wzbudziło to żadnej dyskusji.  Niewiele się u nas mówi o wystąpieniu Nan Goldin, które odbyło się 22 listopada z okazji otwarcia ogromnej retrospekcji w berlińskim Neue Nationalgalerie. Na szczególną uwagę zasługuje krótka przemowa Goldin w obronie ofiar ludobójstwa w Gazie i krytyka niemieckich władz za ostracyzm wobec ludzi, którzy informują o tym, co dzieje się na terenie Palestyny. O tym opowiada Aleksander Hudzik. A co w kategorii literatura? Wspominamy o jednej z najgłośniejszych amerykańskich powieści tego roku, „Jamesie” Percivala Everetta, którego w listopadzie nagrodzono National Book Award (książkę w 2025 roku wyda Wydawnictwo Marginesy), rozmawiamy też o „Na czworakach” Mirandy July, którą w Polsce wydało wydawnictwo Pauza, i reportażu ,,Kwaśne jabłka" Magdy i Piotra Mięśnik poświęconemu przemocy wobec dzieci w Polsce. 

  --------  

  50:06

Więcej Sztuka podcastów

Trendy w podcaście Sztuka

O Mint Podcast o kulturze