Alfabet Wojtusika

• #203 Małgorzata Czyńska i jej "Zgiełk serca. Opowieść o Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej”

  Odcinek #203, w którym w studio podcastowym Wydawnictwa Literackiego w Krakowie rozmawiam z Małgorzatą Czyńską o L jak Lilce, czyli Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, a spotkanie to wywołał Z jak „Zgiełk serca”. Najnowsza biografia Małgorzaty Czyńskiej prowokuje do zadawania pytań o F jak fakty i H jak horoskopy, dlatego zaczynam od ustalenia kto za kim chodził: czy Lilka za Małgorzatą, czy Małgorzata za Pawlikowską-Jasnorzewską. Okazuje się, że do pewnych H jak herstorii trzeba dojrzeć. I czasem trzeba to tego wsparcia wróżki. Efekt? Mówimy nie tylko o P jak poetce, ale także o artystce malarce. Przyglądamy się sylwetce Lilki -  jest G jak gorset, F jak fizyczność, C jak choroba, E jak emocje i P jak pierścionek z „prostymi” literami.  Pojawia się T jak tatko, czyli Wojciech Kossak i S jak siostra, Magdalena Samozwaniec. Wyruszamy w P jak podróż poślubną całą rodziną Kossaków. Mówimy o P jak pięknie i potrzebie akceptacji. Pierwsze okazuje się być warunkiem drugiego. Poznajemy R jak relacje romantyczne Lilki i wychodzimy z narracji o miłośnicy. Wracamy do P jak prasy, w której znajdujemy z Lilką portugalskiego L jak lotnika i paryską poezję. W finale zastanawiamy się, czy i jak Pawlikowska-Jasnorzewska zrobiła krok w N jak nieskończoność.

  --------  

  44:04
• #202 Wojciech Charchalis- tłumacząc imaginarium Antonio Lobo Antunesa

  Odcinek #202, w którym w siedzibie Oficyny Literackiej Noir Sur Blanc rozmawiam z tłumaczem literatury m.in. portugalskiej i hiszpańskiej, Wojciechem Charchalisem. Towarzyszy nam książka Antonio Lobo Antunesa, „Podręcznik dla inkwizytorów”, której wznowienie po ponad 20 latach trafiło ponownie do księgarń. Od razu więc pytam, jakie to uczucie, kiedy do rąk T jak tłumacza ponownie trafia jego praca. Zastanawiamy się ile P jak pisania jest w tłumaczeniu. Zanurzamy się w niezwykle aktualną dziś powieść A jak Antunesa i idziemy ścieżkami głównych wątków: R ja reżimu, D jak dyktatury Salazara, P jak postkolonializmu, M jak miłości i U jak upadku. Autor przykłada literacką L jak lupę do dworu i rodziny, tworzy G jak gorzkie ostrzeżenie, „mikro Portugalię” – i tak przygląda się Ś jak światu współczesnemu. Mówimy o niepodrabialnym, mantrycznym S jak stylu, długich zdaniach i R jak rytmie czytania. Ostrożnie poruszamy się po historii utkanej jak "dywan z wielu drobiazgów”. Ustalamy jedną zasadę dla czytelników Antunesa: „Nie będziesz miał innych pisarzy przede mną”. Pojawia się jednak S jak Saramago, Jose Saramago i relacja obu pisarzy. Na koniec próbujemy rozpoznać , jaka jest pozycja tego, który stworzył prawdziwe literackie imaginarium.

  --------  

  41:38
• #201 Tomasz Pindel- „Śmierć i inni święci. Ameryka Łacińska i jej wierzenia”

  Odcinek #201, w którym rozmawiam z Tomaszem Pindlem w Spółdzielni Ogniwo w Krakowie o jego reportażowej książce „Śmierć i inni święci. Ameryka Łacińska i jej wierzenia”. Wyruszamy w daleką P jak podróż duchową i trafiamy na K jak Kubę, do M jak Meksyku, do P jak Peru i do A jak Argentyny.Wszędzie tam co rusz pojawiają się miejsca przesiąknięte magią.Pytam autora jakie ma prawo, by o tym co mistyczne pisać  z perspektywy C jak człowieka z obcego kraju. Tak docieramy do pytania fundamentalnego - kim jesteś?Interesują mnie szczególnie wierzenia Guaranów. trafiamy na pogranicze krajów, śledzimy historyczne losy rdzennych ludów A jak Ameryki, które prowadziły kiedyś wędrowny tryb życia. Przede wszystkim jednak śledząc historie wierzeń, religijnych praktyk przyglądamy się życiu bohaterów książki Tomka. Jego rozmówcy nie widzą konfliktu między K jak katolicyzmem, a innymi wierzeniami. Tak docieramy do S jak synkretyzmu religijnego. Towarzyszą nam O jak opiekuńcze duchy/bóstwa, jest K jak kociołek ze szczątkami zmarłego, jest K jak kult Santa Muerte i S jak spirytyzm. Zastanawiamy się nad tym, jak sobie zrobić Ś jak świętego. I zaglądamy do domu Doña Queta, która wyprowadziła Świętą Śmierć z domu właśnie w szeroki świat. I szukamy słów, które dobrze opisują to czym zajmuje się curandera / curandero. Przy tej okazji przekonuję się, że książka Tomka leczy z niewiedzy.

  --------  

  50:52
• #200 Agnieszka Graca - spacer śladami powieści "Podniebie"

  Odcinek #200, w którym z Agnieszką Gracą spacerujemy po krakowskim Kazimierzu śladami powieści "Podniebie". Na placu Nowym sprawdzamy L jak lokalizację agencji detektywistycznej prowadzonej przez parę detektywów - Igę Bagińską i Igora Szota. Przyglądamy się sprawie pewnego Z jak zaginięcia, o którym dużo wiemy, ale niewiele możemy powiedzieć. Pytam Agnieszkę i U jak ucieczkę z życia. Przyglądamy się S jak szkole, temu, co nadal w niej nie działa, zastanawiamy się, co można zmienić, naprawić. Siadamy na Placu Wolnica i dotykamy problemu M jak milczenia i białych plam w historiach bohaterów "Podniebia". Zastanawiamy się nad Z jak zmianą - przecież z pokolenia na pokolenie powinno być lepiej? Czy naprawdę jest?Dziękuję Agnieszce za N jak niespodziankę, ponieważ okazuje się, że jedna z postaci jej powieści słucha Alfabetu Wojtusika! I tak literatura miesza się z realnością, a realność szuka miejsca w podcaście.Na koniec Agnieszka pyta mnie (przy okazji 200 odcina Alfabetu), co planowałem, co się udało a co nie. I wychodzi nam w tym spotkaniu wiele K jak koincydencji, które sprawiają, że to naprawdę wyjątkowy odcin.Odcinek powstał przy współpracy z Wydawnictwem Agora.

  --------  

  46:54
• #199 Michał Choiński - „The New Yorker. Biografia pisma, które zmieniło Amerykę”

  Odcinek #199, w którym w Krakowie dyskutuję z Michałem Choińskim o książce „The New Yorker. Biografia pisma, które zmieniło Amerykę”. Niełatwo jest zdobyć P jak pierwszy numer z 21 lutego 1925 roku tego K jak kultowego tygodnika. Zanurzamy się w liczne F jak formy literackie, które kształtowały to czasopismo i stały się jego Z jak znakiem rozpoznawczym.Wyruszamy śladem G jak gatunkowym i sprawdzamy, jak wiele z L jak literatury światowej przedostawało się do C jak czytelników popularnej G jak gazety. P jak przegląd publikacji na S jak stulecie Nowojorczyka tworzy nam gęstą historię tygodnika, minionych czasów. Przypominamy sobie o O jak opowiadaniu „Loteria” Shirley Jackson i zastanawiamy się, co wstrząsnęło A jak Amerykanami. Dyskutujemy o polskich kontaktach pisma - w New Yorkerze publikowali między innymi Adam Zagajewski, Stanisław Lem i Olga Tokarczuk. Ale jest też międzynarodowo - pojawiają się choćby N jak Nabokov i K jak Kundera. Zatrzymuje nas wątek opowiadania i wymagań, które ten gatunek stawia odbiorcy, badamy dlaczego Amerykanie potrafią o O jak opowiadaniu dyskutować. Pojawia się R jak reportaż, N jak nonfiction i pierwsze true crime - tu na scenę wchodzi Truman Capote. Jest „Cicha wiosna”, kult przecinka, F jak fact checking. W końcu przyglądamy się O jak okładkom - co staje się kolejnym poziomem czytania opowieści o piśmie kojarzonym z obrazkiem dandysa z monoklem.

  --------  

  56:05

Więcej Sztuka podcastów

Trendy w podcaście Sztuka

O Alfabet Wojtusika