Strefa Kultur Uniwersytetu SWPS

• Czy apokalipsa będzie nagła i spektakularna, jak w filmach? Czy na pewno tak będzie wyglądał koniec świata?

  Filmy o apokalipsie od lat przyciągają miliony widzów. Niezależnie od tego, czy jest to globalna pandemia, inwazja kosmitów, wojna nuklearna czy bunt sztucznej inteligencji – z masochistycznym dreszczem oglądamy wizje końca świata. Widowiskowe katastrofy i walka o przetrwanie dostarczają nam adrenaliny, ale w przewidywalny i bezpieczny sposób. Apokalipsa na ekranie pozwala przeżyć ekstremalne scenariusze bez realnego zagrożenia, czyli tak jak lubimy najbardziej – „z perspektywy kanapy”. Silne emocje mogą stanowić też rodzaj psychicznego oczyszczenia, bo w obliczu końca świata codzienne troski wydają się zwyczajnie błahe. Oczywiście kieruje też nami zwykła ciekawość oraz… nadzieja na kolejne rozdanie. Paradoksalnie, historie o końcu są często także opowieściami o nowym początku. Jakie apokaliptyczne scenariusze proponuje nam popkultura? Które z tych obrazów zakorzenione są w realiach, a które całkowicie oderwane od rzeczywistości? Czy są scenariusze, które już teraz zaczynają się realizować? Jak naukowcy oceniają prawdopodobieństwo ziszczenia się niektórych filmowych wizji, np. katastrofy ekologicznej? W jaki sposób zmiany klimatyczne przedstawiane są w filmach? Czy niektóre z nich warto potraktować jako ostrzeżenie? Na ile kultura może wpłynąć na postawy społeczne? Czy popkultura znieczula nas na zagrożenia, czy przeciwnie – mobilizuje do działania? O tym wszystkim rozmawiali: kulturoznawczyni Iwona Morozow i specjalista ds. relacji z mediami w Greenpeace Marcel Andino Velez, a moderatorką spotkania była podcasterka, pasjonatka kultury popularnej – Małgosia Zmaczyńska. Strefa Kultur Uniwersytetu SWPS to projekt, w którym wraz z zaproszonymi gośćmi omawiamy różne elementy otaczającej nas kultury, a także przybliżamy realia, zjawiska i obyczaje obecne w innych krajach. Do udziału w tym przedsięwzięciu zaprosiliśmy ekspertów z różnych dziedzin: filologów, językoznawców, kulturoznawców, medioznawców, dziennikarzy, socjologów i politologów. Założeniem projektu jest udostępnienie rzetelnej wiedzy wszystkim zainteresowanym tą tematyką – niezależnie od czasu i miejsca, w jakim się znajdują. Więcej informacji o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-kultur/

  --------  

  58:27
• "Sto lat samotności" w wydaniu Netflixa. Świętokradztwo czy promocja Kolumbii?

  W grudniu 2024 roku Netflix opublikował pierwsze 8 odcinków ekranizacji “Stu lat samotności”, powieści kolumbijskiego noblisty Gabriela Garcíi Márqueza uznawanej za czołowy przykład realizmu magicznego. Druga odsłona ekranizacji została zapowiedziana na czerwiec 2025 roku. Po obejrzeniu pierwszej serii i w oczekiwaniu na drugą poszukujemy odpowiedzi na różne pytania. Czy ekranizacja Netflixa ma szansę stać się dobrą formą promocji Kolumbii? Na czym polegały wcześniejsze próby promocji tego kraju odwołujące się do Garcíi Márqueza? Dlaczego inny serial Netflixa, “Narcos”, może być uznany za antyprzykład promocji kraju? Czym jest realizm magiczny? Czy to właśnie ta konwencja estetyczna najlepiej oddaje esencję Kolumbii i całej Ameryki Łacińskiej? Czy ekipie realizującej serial udało się przetworzyć realizm magiczny z powieści na język filmu? Co z rzeczywistości kolumbijskiej uwypuklił serial, a w książce ginęło w gąszczu innych wątków? Czy można dokonywać ekranizacji książki wbrew woli jej autora? Na te inne pytania odpowiedziała Doma Matejko, dziennikarka i reporterka mieszkająca przez wiele lat w Kolumbii. Strefa Kultur Uniwersytetu SWPS to projekt, w którym wraz z zaproszonymi gośćmi omawiamy różne elementy otaczającej nas kultury, a także przybliżamy realia, zjawiska i obyczaje obecne w innych krajach. Do udziału w tym przedsięwzięciu zaprosiliśmy ekspertów z różnych dziedzin: filologów, językoznawców, kulturoznawców, medioznawców, dziennikarzy, socjologów i politologów. Założeniem projektu jest udostępnienie rzetelnej wiedzy wszystkim zainteresowanym tą tematyką – niezależnie od czasu i miejsca, w jakim się znajdują. Więcej informacji o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-kultur/

  --------  

  1:06:27
• Droga do wolności w sferze informacji, czyli o edukacji medialnej

  Nie jest tajemnicą, że algorytmy nowych mediów najintensywniej promują treści najbardziej „klikalne” – angażujące użytkownika, ale często niesprawdzone pod względem wiarygodności. To z kolei prowadzi nie tylko do błyskawicznego rozpowszechniania nieprawdziwych treści, ale także do zamknięcia odbiorcy w swego rodzaju bańce informacyjnej. Platformy społecznościowe personalizują bowiem treści na podstawie wcześniejszych interakcji użytkowników, utrwalając w ten sposób często fałszywe narracje dotyczące wielu ważnych aspektów życia takich, jak: bezpieczeństwo, zdrowie czy sytuacja geopolityczna. Szybkość rozpowszechniania treści, anonimowość autorów i brak weryfikacji publikowanych materiałów powodują, że fałszywe informacje w zawrotnym tempie osiągają globalny zasięg, docierając do milionów odbiorców. Jak temu przeciwdziałać? O społecznym znaczeniu edukacji medialnej, wyzwaniach związanych z jej wdrażaniem oraz o tym, jak samodzielnie zadbać o prawo do przejrzystej informacji, mówili: socjolog i medioznawca dr Bartosz Kicior (prowadzący) oraz ekspert w dziedzinie nowych technologii, Rafał Pikuła. Strefa Kultur Uniwersytetu SWPS to projekt, w którym wraz z zaproszonymi gośćmi omawiamy różne elementy otaczającej nas kultury, a także przybliżamy realia, zjawiska i obyczaje obecne w innych krajach. Więcej informacji o projekcie: www.kultura.swps.pl

  --------  

  48:03
• Płoną stosy, czyli historia czarownic i czarowników w Norwegii

  Podejrzewano je o paktowanie z diabłem, a co za tym idzie – sprowadzanie na lokalną społeczność śmierci, chorób czy nieurodzaju. Stosowano wobec nich najbardziej wymyślne tortury, by skłonić do zeznań i zmusić do wyznania winy. Los „czarownic” w dawnej Skandynawii nie różnił się znacznie od losu podejrzanych o czary w innych częściach Europy. W Norwegii polowania na czarownice nasiliły się na przełomie XVI i XVII wieku. Większość oskarżonych stanowiły kobiety, choć wśród podejrzanych zdarzali się także mężczyźni najczęściej saamskiego pochodzenia. Jak wynika z dotychczasowych badań, na świecie, w ramach procesów o czary, skazano w tym okresie na śmierć ok. 60. tysięcy osób, z czego 75 proc. to kobiety. W samej Norwegii wykonano 300 takich wyroków, w tym 250 – na kobietach. Osoby uznane za winne najczęściej skazywano na śmierć przez spalenie. Była to zarówno forma egzekucji, jak i symboliczne „oczyszczenie" duszy przez ogień. Co oznaczały pojęcia magii czy magicznej mocy w mitologii i folklorze skandynawskim? Jak przedstawiano czarownice w średniowiecznych podaniach ludowych? Kiedy i w jaki sposób zmieniało się społeczne nastawienie do stosowania praktyk magicznych? Katolicyzm a reformacja – na ile różniły się w podejściu do folkloru, podań ludowych czy podtrzymywania rytuałów pogańskich? O tym wszystkim rozmawiał dziennikarz, filolog szwedzki, literaturoznawca – Jan Janczy ze swoimi gościniami: tłumaczką i norwegistką Martą Petryk oraz skandynawistka i filolożką norweską Natalią Mazur-Rodak. Strefa Kultur Uniwersytetu SWPS to projekt, w którym wraz z zaproszonymi gośćmi omawiamy różne elementy otaczającej nas kultury, a także przybliżamy realia, zjawiska i obyczaje obecne w innych krajach. Więcej informacji o projekcie: www.kultura.swps.pl

  --------  

  47:14
• Czy meksykańskie kobiety są wściekłe? O Międzynarodowym Dniu Eliminacji Przemocy wobec Kobiet.

  25 listopada obchodzimy Międzynarodowy Dzień Eliminacji Przemocy wobec Kobiet. O różnych formach przemocy wobec meksykańskich kobiet i o reakcji na tę przemoc opowiada książka „Wściekłe suki” Dahlii de la Cerdy, która ukazała się w Polsce na początku 2024 roku nakładem wydawnictwa Filtry, w przekładzie Katarzyny Okrasko. Dlaczego meksykańskie kobiety to tytułowe „Wściekłe suki”? Co doprowadziło je do granic wściekłości? Jak zmieniała się sytuacja meksykańskich kobiet w ostatnich latach? Co w tej kwestii może zrobić pierwsza prezydentka Meksyku, Claudia Scheinbaum, która objęła urząd na początku października 2024 roku? Z jakich warstw społecznych pochodzą bohaterki książki Dahlii de la Cerdy? Co odróżnia je od stereotypowego wizerunku meksykańskiej kobiety? Z jakimi problemami się zmagają? Jakiej muzyki słuchają i dlaczego jest to nieodłączna część tej książki? Jak w przekładzie znaleźć oddzielny głos dla każdej z kilkunastu kobiet? Na te i wiele innych pytań odpowiadały: Katarzyna Okrasko, tłumaczka, autorka przekładu „Wściekłych suk” na język polski oraz Ola Synowiec, meksykanistka, autorka książek o tym kraju. Strefa Kultur Uniwersytetu SWPS to projekt, w którym wraz z zaproszonymi gośćmi omawiamy różne elementy otaczającej nas kultury, a także przybliżamy realia, zjawiska i obyczaje obecne w innych krajach. Do udziału w tym przedsięwzięciu zaprosiliśmy ekspertów z różnych dziedzin: filologów, językoznawców, kulturoznawców, medioznawców, dziennikarzy, socjologów i politologów. Założeniem projektu jest udostępnienie rzetelnej wiedzy wszystkim zainteresowanym tą tematyką – niezależnie od czasu i miejsca, w jakim się znajdują. Więcej informacji o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-kultur/

  --------  

  58:51

Więcej Edukacja podcastów

Trendy w podcaście Edukacja

O Strefa Kultur Uniwersytetu SWPS